PROCEDURY GRANICZNE, CELNE, PORTOWE

Prowadzone są dyskusje i starania mające na celu "europeizację" procedur i zwyczajów w polskich portach.

Grupa żeglarzy przedstawiła władzom postulaty, które w największym skrócie przedstawiają się następująco:

Punkty wyjścia:

• •strona żeglarska uznaje bez zastrzeżeń prawo Straży Granicznej Urzędów Celnych i Urzędów Morskich do przeprowadzania kontroli jachtów i ich załóg w każdym miejscu i o każdej porze dnia i nocy, zwłaszcza gdy istnieje uzasadnione podejrzenie naruszenia prawa lub przepisów obowiązujących na terenie i wodach RP
• •stronie żeglarskiej wiadomym jest (ustawa o obszarach morskich), że granica Państwa Polskiego przebiega w odległości 12 Mm od linii brzegowej i że Zatoka Gdańska, Zalew Wiślany i Zalew Szczeciński (polskie części) posiadają status wód wewnętrznych.
• •stronie żeglarskiej dobrze są znane procedury graniczne, celne i portowe - najbliżej położonych krajów nadbałtyckich (Szwecji, Danii, Niemiec), członków Unii Europejskiej, której członkiem RP zostanie w najbliższym czasie.
• •wprowadzenie "zachodniobałtyckich" procedur granicznych, celnych i portowych jest warunkiem wstępnym dla rzeczywistego otwarcia Gdańska i innych polskich portów na morze.

Generalnie chodzi o zastąpienie rutynowych odpraw granicznych, celnych i portowych - wymaganych dotychczas przed opuszczeniem oraz po zawinięciu do portu - kontrolami okazjonalnymi, przeprowadzanymi w przypadkach uzasadniających podejrzenia o naruszenie prawa. Chodzi także o odstąpienie od żądań wykonywania czynności biurowych przez podróżnych (listy załogi, listy prowiantowe, oświadczenia) oraz uznanie paszportu jako jedynego (i wystarczającego) dokumentu uprawniającego do przekraczania granicy.

Dotychczasowa statystyka wyników kontroli jachtów nie uzasadnia poddawania żeglarstwa ostrzejszym rygorom granicznym niż ma to miejsce np. w ruchu lądowym.

Można to osiągnąć przez:

1. Wprowadzenie do instrukcji Straży Granicznej deklaracji poprzedniego Komendanta Głównego - gen. Andrzeja Anklewicza - złożonej Polskiemu Związkowi Żeglarskiemu pismem ZKRG-I-764/97 z dnia 18.03.97. W piśmie tym Komendant Główny informuje, ze od początku sezonu 1997 w żegludze po wodach terytorialnych nie wymaga się zgłaszania do odpraw granicznych. Niestety deklaracja ta nie została wprowadzona w życie.
2. Zastąpienie rutynowych odpraw granicznych rejsów zagranicznych - radiotelefonicznymi zgłoszeniami, które według uznania funkcjonariuszy SG mogą skutkować przeprowadzeniem okolicznościowych kontroli (nie odprawy). Proponuje się uznać ten stan jako przejściowy ponieważ w portach wspomnianych wyżej krajów żadne zgłoszenia wyjść lub wejść jachtów w morze nie są praktykowane
3. Zaniechanie rutynowych odpraw celnych rejsów zagranicznych, o ile kapitan jachtu nie zgłasza takiej potrzeby - znana "zasada zielonej ścieźki". Radiotelefoniczne zgłoszenie Straży Granicznej wyjścia lub przybycia jachtu z rejsu zagranicznego uznać za wystarczającą informację, która według uznania UC może skutkować okazjonalną kontrolą (nie odprawą).
4. Odstąpienie od odpraw portowych i radiotelefonicznych zgłoszeń wejścia i wyjścia , o ile nie wynika to z rzeczywistych potrzeb informacji lub kierowania ruchem na wejściu do portu. Ten standard procedur funkcjonuje w portach "zachodniobałtyckich". Najbardziej negatywnym przykładem procedur portowych jest Basen Żeglarski w Gdyni, najbliższy Europie - Władysławowo.
5. Wydanie zezwolenia żeglugi jachtów napędzanych jednocześnie żaglami i silnikiem na odcinku pomiędzy wejściem do Nowego Portu a Mariną Gdańsk nad Motławą. Obecny zakaz podnoszenia żagli nie ma żadnego uzasadnienia merytorycznego. Na Kanale Kilońskim jest to dozwolone, na wymarłym niemal Kanale Kaszubskim portu gdańskiego - nie.

Rozmowy z decydentami trwają. Negocjatorzy ze strony żeglarskiej liczą na poparcie swego zaplecza wyrażonym listami do prasy, radia, telewizji. Liczymy na dodatkowe argumenty w formie nadającej się do wykorzystania w państwie prawa, demokracji i kultury obyczajów.