Jacht idealny?
30.11.98
Oczywiście jacht idealny to jacht "statystyczny". Redakcja niemieckiego miesięcznika Seglen powtórzyła ciekawą ankietę amerykańskiego Cruising World. Reprezentatywnej liczbowo, wybranej losowo grupie niemieckich żeglarzy zadano te same pytania co ich amerykańskim kolegom. Wbrew przewidywaniom wyniki okazały się bardzo zbliżone. Inne warunki, inne tradycje, odmienny styl życia a jednak wzorzec jachtu z Kilonii tak podobny do jachtu z Chicago.
Popatrzmy na wyniki ankiety niemieckiej: (gdy suma punktów procentowych nie osiąga 100 - oznacza to że różnica ta zawiera odpowiedzi NIE WIEM, NIE MAM ZDANIA lub ODPOWIEDZI WYMIJAJĄCE)

Żegluga
  • 21% - przybrzeżna
  • 8% - morska
  • 63% - morska/przybrzeżna
  • 8% - oceaniczna
Załoga
  • 55% - 1 do 2 osób
  • 42% - 3 do 4 osób
  • 3% - 5 osób i więcej
Długość jachtu (LOA)
  • 2% - do 5,8 m
  • 14% - do 7,6 m
  • 27% - do 9,1 m
  • 31% - do 10,4 m
  • 17% - do 11,9 m
  • 7% - do 13,7 m
Takielunek
  • 24% - slup
  • 54% - kuter
  • 2% - jol
  • 18% - kecz
  • 1% - szkuner
  • 1% - dżonka
Kadłub
  • 95% - jednokadłubowy
  • 2% - katamaran
  • 3% - trimaran
Balast/Miecz
  • 48% - głęboki kil
  • 20% - długi kil
  • 4% - krótki kil
  • 3% - miecz lekki
  • 22% - miecz cięzki
  • 3% - boczne miecze
Zanurzenie
  • 9% - około 1,20 m
  • 91% - około 1,50 m
  • 0% - ponad 1,50 m (!)
Materiał kadłuba
  • 83% - laminat
  • 8% - drewno
  • 1% - sklejka
  • 6% - stal
  • 0% - aluminum (!)
  • 2% - siatkobeton
Nawisy
  • 33% - krótkie
  • 65% - średnie
  • 2% - długie
Ster
  • 67% - integralny
  • 33% - na pawęży
Balast
  • 92% - ołowiany
  • 5% - żeliwny
  • 3% - konstr. komb.
Maszty
  • 89% - aluminiowe
  • 11% - drewniane
Stanowisko sternika
  • 12% - w kokpice centralnym
  • 88% - w kokpicie rufowym
  • 5% - w innych miejscach
Kokpit
  • 51% - duży
  • 44% - mały
  • 5% - bez zdania
Pokład
  • 22% - płaski
  • 9% - krótka pokładówka
  • 54% - długa pokładówka
  • 15% - wysoka nadbudówka
Materiał pokładu
  • 26% - teak
  • 50% - laminat
  • 9% - dywanik antypoślizgowy
  • 15% - powłoka szorstka
Grot
  • 23% - rolowany na bomie
  • 24% - refowany refsejzingami
  • 4% - ref.do bomu/do masztu
Fok
  • 44% - rolfok
  • 24% - refowany (?)
  • 32% - bez refowania
Żagle specjalne
  • 9% - spinaker
  • 40% - foki bliźniacze
Sterowanie
  • 60% - rumplem
  • 40% - kołem
Samosterowanie
  • 8% - ustawieniem steru i regulacją szotów
  • 18% - płat wiatrowy o osi poziomej
  • 34% - płat wiatrowy o osi pionowej
  • 15% - autopilotem
  • 25% - niepotrzebne
Sposób samosterowania
  • 25% - bezpośrednio sterem
  • 19% - fletnerem na sterze
  • 31% - samodzielnym fletnerem
Silnik
  • 1% - zaburtowy
  • 94% - stacjonarny diesel
  • 5% - stacjonarny benz. (?)
Moc silników
  • 2% - od 10 KM
  • 66% - 10 do 30 KM
  • 30% - 30 do 50 KM
  • 2% - ponad 60 KM
Przebieg na silniku
  • 17% - poniżej 250 Mm/rok
  • 61% - 250 do 500 Mm/rok
  • 22% - ponad 500 Mm/rok
Rozruch
  • 38% - ręczny i elektr.
  • 90% - tylko elektryczny
Śruba
  • 73% - o stałych płatach
  • 12% - składana
  • 15% - nastawna
Ilość płatów
  • 49% - 2 - płatowa
  • 51% - 3 - płatowa
Źródło prądu
  • 88% - prądnica na silniku głównym
  • 3% - generator falowy
  • 16% - generator spalinowy
  • 14% - generator wiatrowy
  • 14% - baterie słoneczne
Instalacja elektryczna
  • 46% - prąd stały
  • 1% - prąd zmienny
  • 52% - stały + zmienny
  • 2% - bez instalacji elektrycznej
Światła nawigacyjne
  • 62% - lampy elektryczne
  • 6% - lampy naftowe
  • 32% - elektr. + naftowe
Kotwica główna
  • 64% - pługowa lub CQR
  • 31% - Danfortha
  • 4% - Admiralicji
Kotwica rezerwowa
  • 21% - pługowa lub CQR
  • 62% - Danfortha
  • 15% - Admiralicji
  • 2% - inne
Kabel kotwiczny
  • 12% - tylko łańcuch
  • 88% - lina + łańcuch
Żagle sztormowe
  • 39% - fok sztormowy
  • 3% - grot sztormowy
  • 51% - fok+grot sztormowe
  • 5% - żadne
Bączek
  • 60% - tradycyjny
  • 2% - składany
  • 47% - pneumatyczny
Materiał bączka
  • 62% - laminat lub tkanina elastyczna
  • 7% - drewno/sklejka
  • 1% - aluminium
  • 30% - konstr. mieszane
Ogrzewanie kabiny
  • 25% - piec węglowy
  • 34% - grzejnik naftowy
  • 12% - grzejnik propan/butan
  • 7% - grzejnik elektryczny
  • 14% - bez ogrzewania
  • 1% - chłodzenie silnika
Kambuz
  • 31% - kuchenka spirytusowa
  • 31% - kuchenka gazowa
  • 28% - kuchenka kerozynowa
  • 2% - kuchenka węglowa
Ochrona sternika
  • 17% - sterówka zamknięta
  • 33% - owiewka brezentowa
  • 18% - owiewka stała
  • 32% - bez osłony
Wyposażenie nawigacyjne i elektronika
  • 78% - odbiornik nawigacyjny
  • 67% - radiotelefon UKF
  • 9% - radiotelex/faksymile
  • 87% - log/speedometr
  • 12% - wiatromierz
  • 19% - sekstant
  • 33% - radiopława
  • 96% - odbiornik radiowy
  • 13% - radar
  • 32% - echosonda
  • 100% - lornetka
  • 100% - kompas
  • 57% - namiernik
  • 7% - nadajnik pośredniofal.
Ankieta nie zawiera pytań o wiele innych istotnych spraw jak niezatapialność kadłuba (wypieniene przestrzeni zamkniętych, pływalność poszycia sandwiczowego itd.), komorę zderzeniową, rodzaj kingstonu, wyposażenie pokładu, fok na bomie, tratwę ratunkową,windę kotwiczną, ster strumieniowy itd. Nie ma pytania o dwubalastowce - tak wygodne na wodach pływowych.
Przystępując do skomentowania tej długiej ale niekompletnej wyliczanki trzeba na wstępie powiedzieć że jej wyniki oczywiście nie określają jachtu idealnego - czyli takiego na jaki czeka statystyczna większość. Głównie dlatego, że obejmuje ogromną rozpiętość wielkości jednostek i ich typów. Może jednak dobrze przysłużyć się w ocenie dotyczących preferencji poszczególnych elementów. Ogólnie widać, że żeglarze (jachtsmeni) polubili wygody, doceniają bezpieczeństwo żeglugi, że lubią jachty coraz większe a załogi mniej liczne. Rośnie moc silników i roczne przebiegi pod "dieselgrotem". Znakomita większość nie chce słyszeć o korbie do rozruchu silnika. To, że 14% ankietowanych nie interesuje ogrzewanie kabiny nie oznacza ich odpornosci na zimno ale, że żeglują latem. Ilość niektórych odpowiedzi dziwi - na przykład nikt z respondentów nie chciał jachtu aluminiowego - podczas gdy 2% okazało zaintersownie siatkobetonem. Dominacja laminatów jest oczywista nie tylko w realiach ale i w marzeniach. 24% uczestników chce refować foka, 5% marzy o benzynowym silniku stacjonarnym. Charakterystycznym jest trwanie równowagi w upodobaniach co do wielkości kokpitu. Posiadacze jachtów "recepcyjnych" (a jest ich sporo) pragną ucztować przy kei w towarzystwie kilkunastu gości. Żeglarze "dalekobieżni" wolą przestronność kabin i wąski, krótki, dobrze osłonięty kokpt. Okres zauroczenia wygodnym (do przechowywania) Danforthem mija w miarę zdobywanych doświadczeń i ich wymianie między zainteresowanymi. To, że tylko 3% uczestników głosuje za grotem sztormowym a 5% nie potrzebuje żadnych żagli sztormowych świadczy, że interesuje ich tylko krótkodystansowa żegluga podczas "murowanej" pogody lub liczą absolutną perfekcję swoich przednich i tylnych rolerów. Jest to ankieta "zachodnia". Traktować ją można jako informację jak kształtować się mogą gusta polskich armatorów za kilka (jeśli swobodę żeglugi morskiej uda się dalej poszerzać) lat. Nie sądzę aby w tej materii mielibyśmy być oryginalni. Bo niby dlaczego? Nie wykręcając się od odpowiedzi o jakim jachcie marzy większość ankietowanych spróbujmy określić go następująco: Laminatowy, 10,5-metrowej długosci kuter, jednokadłubowy z głębokim kilem, aluminiowym masztem, sterowany rumplem, z silnikiem około 20 KM, z owiewką sternika nad rufowym kokpitem, wyposażony w satelitarny odbiornik nawigacyjny. Żadnych rewelacji - zakrzykną Czytelmicy - bez żadnych ankiet to wiedzieliśmy! Oczywiście - upodobania są konserwatywne mimo że tylko 19% uczestników jeszcze chce mieć sekstant na jachcie. To tylko kwestia czasu. Kto z młodych umie obliczać logarytrmy na suwaku. Starzy też już zapomnieli. A sekstantowi najlepiej na ścianie między ułańskimi szablami (podróbkami ze sklepu "souvenirs").

JERZY KULIŃSKI